Sabâ Aşirân Makamı

c-Dizisi: Yerindeki Sabâ makamı dizisine Hüseyni Aşirân perdesindeki (yerinde) Hüseyni Aşirân makamı dizisinin bir kısmının eklenmesinden meydana gelmiştir.

d-Güçlüsü: Giriş seyrinde hâkim olan Sabâ makamıdır. Bu yüzden Sabâ makamının güçlüsü olan Çargâh perdesi, bu makamın da güçlüsüdür. Üzerinde Zirgüle’li Hicaz çeşnisi ile makamın yarım kararı yapılır.

e-Asma Karar Perdeleri: Sabâ’daki gibi en önemli asma kararlar Segâh, Dügâh ve Rast perdelerinde yapılır. Dügâh perdesi hem Sabâ dizisinin karar perdesi, hem de Hüseyni Aşirân dizisinin güçlüsü olması dolayısıyle çok önem taşır. Üzerinde hem Sabâi hem de Uşşak çeşnisi vardır. Makamı meydana getiren ikinci dizi, Hüseyni Aşirân dizisidir. Burada da Nevâ’da Rast’lı, Çargâh’da Çargâh’lı ve Pençgâh’lı, Segâh’da Segâh’lı ve Ferahnâk’lı veya Segâh üçlüsü ile, Rast’ta Rast’lı, Irak’ta Segâh’lı asma kararlar yapılabilir. Ayrıca istenirse Yegâh perdesine Rast çeşnisiyle düşülebilir.

f-Donanımı: Sabâ makamı gibi si için koma bemolü, re için bakiye bemolü donanıma yazılır. Gerekli değişiklikler eser içinde gösterilir.

g-Perdelerin T.M.deki isimleri: Pestten tize doğru: Hüseyni Aşirân dizisi; Hüseyni Aşirân, Irak, Rast, Dügâh, Segâh, Çargâh, Nevâ, Hicaz, Hüseyni veya Dik Hisar. Saba dizisi; Dügâh, Segâh, Çargâh, Hicaz, Dik Hisar, Acem, Gerdâniye, Şehnâz, Tiz Segâh ve Tiz Çargâh’dır.

h-Yeden’i: Portenin altındaki re Yegâh perdesidir.

ı-Genişlemesi: Sabâ Aşirân makamı oldukça geniş bir seyir alanına sâhip olduğundan, ayrıca genişletilmemiştir.

i-Seyir: Yerindeki Sabâ makamı dizisi ile güçlü Çargâh perdesi civârından seyre başlanır. Sabâ makamı dizisinde karışık gezinildikten sonra, Çargâh perdesinde yarım karar yapılır. Yine karışık gezinilerek ve asma kararlar da gösterilerek, Dügâh perdesinde Sabâ makamı sona erdirilir. Daha sonra yerinde Hüseyni Aşirân dizisinin kullanılan kısmına geçilir. Bu dizide de karışık gezinilip, asma kararlar gösterildikten sonra, Hüseyni Aşirân perdesinde Uşşak çeşnisiyle tam karar yapılır.