Esendere Kültür ve Sanat Derneği

Rifat Bey (1820-1888)

28.06.2017
5.677
Rifat Bey (1820-1888)

Rifat Bey 1820 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Sultan II.Mahmud döneminin ünlü tanburilerinde Keçi (Şirin) Arif Ağa, annesi Dede Efendi’nin büyük kızı Hatice Hanım’dır. Dede Efendi’nin torunu, Arif Ada’nın oğlu olması nedeni ile çok küçük yaşında Enderun’a alındı. Enderun’un meşkhanesinde çağının ünlü hocalarından ders alarak ses sanatımızın bütün inceliklerini öğrendi. Kendisinden on bir yaş küçük olan Hacı Arif Bey’le aynı sıralarda arkadaşlık yaptı. Bu iki büyük sanatkar arasında kıskançlık ve rekabet gibi üzücü olayların olduğu söylenir.Enderun’un belli hiyerarşik düzeni içinde düzenli bir şekilde terfi ederek miralaylık (albaylık) rütbesine kadar yükseldi. Sultan II.Mahmud’dan başlayarak beş padişah dönemini yaşadı. Muhasiblik, müezzinbaşılık, Enderun hocalığı, serhanendelik gibi görevlerde bulundu. Muzika-i Hümayun kurulduktan sonra Türk Musikisi bölümünde müdürlük yaptı. 1888 yılında ölen Rifat Bey’in mezarı bilinmiyor.

Çok güzel bir ses fiziğine sahib olan ve güzel bir uslubla okuyan bu değerli bestekar, yaşadığı dönemin en usta hanendesiydi. Mevlevilik tarikatına girerek, dini musiki kültürünü geliştirdi. Buradan aldığı feyiz ve ilhamın etkisi ile ferahnak ve neveser makamlarında iki Mevlevi ayini besteledi. Dini musikimizin diğer formlarında olan tevşih ve ilahiler de bestelemiştir.

XIX. yüzyılın sonlarına doğru geniş bir ilgi görmeye başlayan şarkı bestekarlığında Rifat Bey’in önemli bir yeri vardır. Musikimizin geleneksel kurallarına uymak ve büyük formda eserler vermekle birlikte, Hacı Arif Bey’den sonra bu formu geliştirenlerin başında gelir. Pek güzel şarkılar bestelemesine rağmen bunların çoğu unutulmuştur. Muhayyerkürdi makamını tertip eden de Rıfat Bey’dir. Çok öğrenci yetiştirmiş, bildiğini isteyen herkese öğretmekten çekinmemiştir. Bestekar Leyla Hanım’ın bile, onu yaşlılığında ziyaret ederek birkaç şarkısını geçtiğini, Leyla Hanım’ın oğlu Razi Bey naklediyor.

Bugün elimizde ayin, tevşih, ,ilahi, beste, semai, şarkı, köçekçe olarak iki yüz elli eseri vardır. Bu eserler sözlü musiki eserlerimizin en seçkin eserleri arasındadır.

Dr.M.Nazmi Özalp-Türk Musikisi Tarihi kitabından alınmıştır.

Saba Ey Gonul Aska Cevir Gel Yuzunu

Ussak Mujde Yesillendi Yine Gulistan

Suzinak Rahmeyle Gel Feryadima

Rast Tiri Mujganinla Oldu Sine Mecruh

Rast Alay Marsi

Neveser Ey Gozleri Ahu Misal

Muhayyersunbule Ben Nevreside Bir Gulum Vardir

Kurdilihicazkar Gittim Istanbulda Gevher Sulara

Suzinak Aklimi Verdi Hevaya Hali Anbar Bulerin

Rast Ey Suhi Rana Ey Mahi Taban

Sehnaz Zulfune Baktikca Ey Suhi Cihan

Bestenigar Nalei Can Gahi Calan Duymuyor

Evcara Ey Dilberi Hos Eda

Suzinak Duaname

Ussak Murgi Canan Ciri Sayyadi Firak

Muhayyer Be Hey Zalim Nidersin Sen

Tahir Afitabim Sana Bilmem Ne Oldu

Suzinak Cemiyeti Dil Koymadi Mestane Nigahin

Hicaz Gulseni Husnune Kimler Variyor

Rast Senin Askin Gami Atti Beni

Muhayyer Aglamakdan Dideden Oldi Felek Tabu Feni

Hicaz Kil Terahhum Gayri Ey Reski Melek

Hicazkar Eyle Vaslinla Efendim Behredar

Huseyni Vaslınla Cana Pek Neselendim

Suzinak Sevdigim Lutfeyle Bir Gun Gidelim

Ussak Gun Olur Ey Mehi Nazim Bu Sabahat Da Gecer

Pesendide Olali Endisei Zulfunle Gonlum Serseri

Nihavend Bir Kerre Sorsalar Dertli Halinden

Muhayyer Yarimin Gul Goncasi Var

Suzinak Mavi Gozlum Ne Kadar Dilber Imis

Rast Badi Ahimdir Sana Tesir Eden

Huseyni Ey Gul Yuzune Asik Olan Gulseni Neyler

Ferahnak Ruzu Seb Zarinla Giryan Olmusum

Bestenigar Gorup Nuri Cemalin

Rast Sivastopol Onunde Yatan Gemiler

Muhayyer Ilahi Bir Mehi Bendesiyim Saye Dahi Olmaz Esi

Saba Dildari Gorup Nagmeyi Sehnaz Edelim

Saba Oldu Gorunce Gonul Divane

Hicazkar Tenhada Bulsam Yari Yan Atsam

Hicazkar Getir Saki Bade Mayei Candir

Neveser Ayini Serif

Muhayyer San Vardir Bir Sozum

Saba Yandim Yine Bir Civane

Yegah Sad Ol Gonul Ki Artik Erdin Demi Visale

Hicaz Bana Felek Gor Ne Etti

Bayatiaraban Dide Pur Nem Dil Esiri Izdirab

Saba Firkatinle Ey Peri Halim Harab

Gulizar Du Cesmi Mesti

Hicaz Cigerde Nari Hasret

Acembuselik Ey Melcei Nazu Eda

Huseyniasiran Cevru Tekdir Ile Yiktin Bu Dili Gam Haneyi

Rast Almak Dileren Bu Dil Rubayi

Rast Ey Kerem Ferma Sehinsahi Cihan

Saba Gozde Yas Kalmadi

Ferahfeza Zahmi Mujganinla Gonlum Yaresi

Saba Bezmi Yarda Daima El Baglarim

Bayati Gordugum Gunden Beri Ey Sivekar

Segah Senin Dendanin Ey Suhlu

Hicazkar Dilhazarin Oldu Husnun Gulseni

Hicazkar Gordum Yine Bir Dilber Mahmuri Nigahi

Sevkefza Ilahi Mestu Hayranim

Huzzam Benmi Sevdim Sade Sen Meh Peykeri

Hicazkar Hasreti Hicrinledir Bicare Dil

Huseyni Pek Arzu Eyler Gormeyi Canim

Acemkurdi Atesi Askin Eseri Var Cigerimde

Rast Gozumden Ey Peri Ruyin

Nihavend Nari Askinla Senin Ey Nev Civan

Tahir Gonul Tesiri Gamla Nalezendir

Ussak Guldu Ol Gonca Acildi Guller

Nihavend Aman Ey Goncai Nevres Nihalim

Hicaz Ozlerdi Gonul Zevki Demi Kohne Bahari

Hicazkar Sevmez Oldun Ey Peri Efgendeni

Huzzam Misli Yok Bir Suhi Rana

Rast Gamdan Azade Heman Dunyada Bir Meyhanedir

Bayati Lutf Ey Efendim Sen Heman

Nihavend Yarin Bu Kadar Cevri Gelir Midi Hayale

Nihavend Ey Cani Derunum Seni Bu Can Acitmaz

Bayati Bende Oldum Bir Dilbere

Nihavend Acildi Bahcede Guller

Bayatiaraban Bir Yar Sevdim Geldim Goze

Saba Yine Gordu Gozum Yari

Huseyni Ilahi Sahi Iklimi Risaleet

Bayati Bir Dilberi Ranayi Gozum Gordu Bebekte

Muhayyer Takildi Zulfune Akli Suurum

Ferahnak Adlu Asayis Mufevvezdir Yadi Ihsanina

Suzinak Serari Nari Hasret

Ferahnak Omrum Efzun Eylesin Rabbul Enam

Ussak Askdir Ey Dil Baisi Secdayi Yar

Ferahfeza Bir Gonca Guldur Ruhsari Ali

Hicaz Hazan Aldi Yine Bagi Cihan

Sevkefza Ey Guzellik Burcunun Mahi Gonul Pirayesi

Muhayyer Saki Icelim Camini Dem Saz Olarak Gel

Hicaz Mujganlarinin Yaresi Isler Cigerimden

Mahur Cek Keman Ebrulerin Ey Sivekar

Ferahfeza Ey Vucudu Devlete Ruhi Revan

Hicazkar Guzeller Icre Mumtazdir

Huseyniasiran Hanceri Gamzenle Sad Pare Kildin

Mahur Oldum Ey Suh Sana Bende

Nihavend Zevki Vuslat Var Iken Isretden Olmam Nese Yab

Hicaz Bahar Oldu Acildi Lale Vu Gul

Suzinak Ol Gulu Nevres Beni

Hicaz Tifli Nazeninim Unutmam Seni

Neveser Dilber Icre Bi Mesel Dil Cu Musun

Hicaz Nicin Bulbul Figan Eyler Bahar Eyyamidir Simdi

Acemkurdi Menbai Illm Hudasin Ya Muhammed Mustafa

Huzzam Ol Mehin Ussakini Gordum Bu Seb Mehtabda

Huseyniasiran Dilrubalar Mail Azar Imis

Rast Sevdigim Azadei Hicranim

Muhayyer Hicrani Gami Yare Biraz Eyle Tahammul

Saba Muptelayi Ask Ile Afetzede Bicareyim

Bestenigar Gucenmezsen Budur Arzi Niyazim

Acemkurdi Sen Sehi Nazik Edasin Ey Peri

Ferahfeza Ey Padisahi Vechi Nur

Huseyni Gorunurmu Gayri Alem

Araban Ey Guli Nazik Beden

Muhayyerkurdi Sen Benim Gus Etmiyorsun Sevdigim Feryadimi

Hicaz Gosterir Ebri Sitadan Baska Tab

Evc Otme Ey Bulbulu Suride

Tahirbuselik Bir Civana Mail Oldujm

Hicazkar Cesmi Ahu Bir Guzel

Hicazkar Sislendi Heba Tarfi Cemenzari Nem Aldi

Suzidil Ey Nihali Goncai Bagi Zeka

Buselik Enisu Hem Demim Ahu Mihendir

Ussak Dustum Yine Bir Afeti Meshuri Cihane

Neveser Eya Mahi Muniri Burci Ismet

Muhayyersunbule Ey Guli Nazilk Beden Isve Pesendim

Buselik Sine Hicraninla Ates Dagidir

Saba Firkati Ruyinle Ey Donca Dehen

Ussak Erdi Nevbahar Senlendi Baglar

Kurdilihicazkar Ol Goncanin Etrafini Almis Yine Agyar

Rast Feryad Ediyor Aski Hasretzede Her An

Hicaz Ey Kasi Keman Etmede Askin Beni Nalan

Ferahnak Sen Kasi Siyah Gonlumu Sevdaya Dusurdun

Nevruz Ilahi Haki Payi Mustafa Ya Yuz Suren

Suzinak Soz Olmaz Husnune Sen Bir Buti Ziba

Saba Eyhi Dile Evzai Hayat Cami Safadir

Bayati Ilahi Gubari Payine Almam Cihani Ya Resulallah

Tahir Bir Yosma Taze Hos Hiram

Kurdilihicazkar Vechine Semsiyyeyi Etme Nikab

Bayatiaraban Komaz Asude Hatir Kakulun Sevdasi Insani

Kurdilihicazkar Bu Seb Recayi Dil Ol Dilruba Soylendi

Rast Iltifatin Eyledi Ihya Beni

Evc Atesi Askin Senin Ey Mehlika

Ussak Tutuldu Dami Zulfu Yare Gonlum

Muhayyer Gozden Cemalin Cun Irag Oldu

Sabazemzeme Hayali Yare Degme Girye Dursun

Ussak Ey Dil Yetisir Bagrimi Hun Eyledi Ahin

Saba Rusen Etti Ey Vechi Nur

Neva Lutf Et Efendim Sen Heman

Hicazkar Dil Mail Oldu Husnune

Tarzinevin Baga Azmetmek Icin Ey Fitne Saz

Huseyni Ars Taki Meskenindir Ya Huseyn Ali

Revnaknuma Bir Dilbere Efgendeyim

Rasticedid Ilahi Ya Habiballah Meded Eyle

Huseyni Ey Goncai Nevres Nihal

Rast Ey Padisahi Saltanat Arayi Yegane

Rast Karli Dagi Astim Geldim

Suzinak Gordum Yine Bir Dilberi Pakize

Bestenigar Halimi Arzeyleyim Sultanima

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.