Esendere Kültür ve Sanat Derneği

Bimen Şen (1873-1943)

29.06.2017
6.341
Bimen Şen (1873-1943)

Bimen Şen’in asıl adı Bimen Dergazaryan’dır ve Ermeni asıllıdır;1873 yılında Bursa’da doğdu. Bir din adamı olan Gaspar Dergazaryan’ın dördüncü çocuğudur. Mûsikîşinas bir aileden geldiği için sesinin güzelliği dikkatleri çekmiş, çocukluğunda kilisede ilâhi okumaya başlamıştı. Kazandığı başarı kısa sürede çevresine yayıldı. Daha on bir yaşında iken, bir münasebetle Bursa’ya gelen Hacı Ârif Bey’e takdim edildi. Ona birkaç şarkı meşk ettiren ve sesini çok beğenen üstad, bu sanatta ilerlemesi için İstanbul’a gönderilmesini tavsiye etti. Ailesinin şiddetle karşı çıkmasına rağmen, on dört yaşında iken ve bir kış günü İstanbul’un yolunu tuttu. Yanında bulunan para kısa sürede bitince açlık ve sefaletle karşı karşıya geldi. Kendi ifadesine göre onu bu durumdan yine açlık kurtardı. İş bulamayınca son bir çare olarak kiliseye başvurmuş ve ilâhi okumuştu. Orada bulunan dindar bir Ermeni, sesini çok beğenerek himayesine aldı. banker olan bu şahsın yanında bir süre çalıştıktan sonra serbest ticarete başladı. Böylece maddî durumu düzelen Bimen Efendi, bir yandan sarraflık yaparken; bir yandan da çevresini tanımaya çalıştı.

O dönemin ünlü mûsikîşinaslarından Tanburî Cemil Bey, Neyzen Aziz Dede, Şevki Bey, Kanunî Hacı Ârif Bey, Rahmi Bey, Hanende Nedim Bey, Hacı Kirami Efendi ve özellikle Hacı Ârif Bey’den çok şeyler öğrendi. Yaşadığı sürece ünlü bir hanende olarak tanındı ve takdir edildi. Süleyman Nazif onun için şu beyti yazmıştır:

Ebedî nâzımıdır san’at-ı feryâdımızın
Öperiz ağzını hep Bimen-i üstadımızın

Çok tanınmış bir ses sanatkârı olduğu halde gazinolarda çalışmadı. Özel mûsikî toplantılarında okurdu. Akşamları “Eldorado” gibi gazinolara gider ancak, hatırından geçemediği dostlarının ısrarı ile oturduğu yerden bazen bu fasıllara katılırdı. Konserler vermiş ve plâklar da doldurmuştur.

Rahmetli ATATÜRK’ün daveti üzerine Ankara’ya gelmiş , zaman zaman olmak üzere Dolmabahçe Sarayı’na da çağrılmıştır. Bir gazete röportajına verdiği cevapta bir mûsikî aleti kullanmadığını, nota bilmediğini, eserlerini başkalarının notaya aldığını, mûsikîden ve eserlerinden para kazanmadığını, bir kırgınlık sonucu piyasadan çekilerek evvelce biriktirdiğini satarak geçindiğini söylemiştir.

Bimen Efendi, 26 Ağustos 1943 tarihinde öldü. Cenazesi Lemi Atlı, Neyzen Rıza Bey, Tanburî Dürrü Turan, Sâdeddin Kaynak, Artaki Candan gibi tanınmış mûsikîşinasların katıldığı kalabalık bir toplulukla kaldırılarak, Feriköy Ermeni Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir.

Bestekâr olarak Hacı Ârif Bey taklitçisi değildir; ancak bu büyük sanatkârın başlattığı şarkı bestekârlığı yolunun samimî bir takipçisi olmuş, özellikle fasıl mûsikîmizin gelişmesine büyük hizmette bulunmuştur. Kendisini bilen, tanıyan ve dinleyen Ruşen Kam onun için şu satırları yazmıştır:

“. . . Bu an’anenin en kuvvetli, en popüler bestekârlarının sonuncusu Bimen Şen’dir. Ta. . . Şişli semtinden başlayarak İstanbul surlarına kadar uzanan bölge içinde onun eserlerinden birini, hattâ bir kaçını bilmeyen, terennüm etmeyen bir insan tasavvur etmek pek güçtür. Şöhreti ve eserleri I. Dünya Harbi ve sonra onu takip eden mütareke yılları içinde, bütün İstanbul ufuklarını kaplamış olan bu bestekârımız, her sınıf halkın kendi zevkini okşayacak tarzdaki şarkıları ile çok sevilmiştir. O dönemdeki yeni bir eseri, bütün umumi ve hususi saz meclisleri içinde muhitinin en kuytu köşelerinden yükselen seslerini, en güzel ahenklerini bu eserin büyüleyici melodileri arasında bulurdu. Onun bu sanat ve sanatkârlık tılsımı ölümüne kadar devam etmiştir.

Bimen Şen, zamanının en tutulan ve sevilen Uşşak, Hicaz, Saba, Hicazkâr, Kürdili-Hicazkâr, Hüseyni, Segâh, Hüzzam gibi makamlarında pek çok şarkı bestelemiştir. ” “Melodilerinde, kendinden evvelkilerin tesirlerinin izlerinden ziyade kendi kudret ve kabiliyetinin sesi duyulur ve bunlar gâh bir hüzün ve elemin, gâh bir neşve ve sürûrun ifadesi olarak gönüllere akseder. Yalnız şunu da ilâve edelim ki, onun bazı eserlerinde belli belirsiz şive bozukluğundan doğan bazı prozodi yanlışları biraz kulağı tırmalar. Bu zaten Hristiyan, Musevi Türk bestekârlarının daha bir kısmında kulağa çarpan bir keyfiyet olmakla birlikte, küçük bir tasarrufla bu gibi ufak tefek hatâlar her zaman için giderilebilir. ”

Altı yüzü aşkın eserinin olduğunu, güzel şiirlerin kendisine bestekârlık ilhamı verdiğini, en güzel eserlerini yatakta ve gece yarıları uykudan uyanarak bestelediğini söyleyen Bimen Şen’in ikiyüz yirmi şarkısının notasını Şamlı İskender yayınlamıştır. Mûsikî eserleri repertuvarımızda ikiyüz elli kadar eseri bulunuyor. Bazı marşlar da bestelemiştir.

Özellikle Fasıl Mûsikîmize birbirinden güzel şarkılar kazandırmışdır.

Dr.M.Nazmi Özalp- Türk Musikisi Tarihi kitabından alınmıştır

Suzidil Mustakina Gul Ey Gul I Gulizar I Letafet

Acemkurdi Mevsim Sonu Yas Bagladi Gulsen

Huzzam Endaminin Hayalini Gozlerimden Silemem

Kurdilihicazkar Can Esiri Iztirab Olsunmu Sen Canan

Hicaz Bir Peri Sima Melekten Yare Oldum Muptela

Hicaz Hali Dili Arza Yok Mecalim

Hicaz Gel Eylenelim Bu Seb Beraber

Suzinak Birakti Beni Avare Duskun

Ussak Icin Dostlar Cabadan Hovardayim Babadan

Huzzam Gozlerim Gozlerine Hayrandir

Hicaz Gulmedim Bir Gun Bile Hasretle Gonlum Yarali

Kurdilihicazkar Kurulsun Bezm I Isret Sakiya Peymaneler Donsun

Bestenigar Leblerinden Katre I Sevdayi Emmek Isterim

Acemkurdi Sevilmeyi Pek Sever Sevildikce Naz Eder

Acemasiran Yokmus Bir Aha Ey Gul I Rana

Hicaz Gel Harabim Bilmezmisin Hicran Nedir

Kurdilihicazkar Duydum Ki Takilmis O Ipek Saclara Tuller

Hicaz Ya Nasil Sevdim Seni Nerden Satastim

Huzzam Mey Seni Gonce I Naz Acti Da Bulbul

Muhayyer Hezar Mihen U Mesakla Yoruldu Cismi Nizarim

Segah Sun Da Icsin Yar Elinden Asikin Peymaneyi

Yegah Ne Gulun Rengini Sevdim Ne Bulbulun Sesini

Kurdilihicazkar Askin Bana Her Safhasi Bin Huzne Bedeldi

Hicaz Bana Her Yerde Senin Ruy I Melalin Gorunur

Hicaz Acaba Sen Misin Kederin Var Mi

Ussak Safa Senin Tebessumun

Kurdilihicazkar Ruzi Hicrani Uzattikca Uzatmisti Felek

Mahur Taliimden Ben Ederkeni Istika

Muhayyer Cunki Gonul Bir Gulistan Lazim Sana

Huseyni Hasta I Zar U Nizarim Seni Sevdim Seveli

Mahur Askima Hail Olur Yoktur Emin Ol Guzelim

Isfahan Ne Bakarsin A Gonul Hirs Ile Yarin Gozune

Maye Sondursun Yar Elinden Asikin Peymaniye

Kurdilihicazkar Hayalin Gitmiyor Gozumden Dildar

Sehnaz Yeni Bastan Bir Dilbere Yandim Ben

Sedaraban Nazirin Yok Vucudu Bedelsin

Sedaraban Buyi Zerrin Tutuyor

Kurdilihicazkar Hayli Demdir Gormedlim Ben Sevgili Cananimi

Ussak Girdabi Yes E Dustum Yok Halasa Care

Yegah Ah Nolurdu Mavili Simin Beden

Mustear Ne Yaptin Ki Bana Soyle

Sedaraban Gonlum Yine Bir Gonca I Nevruza Tutustu

Zavil Guzelim Gel Gidelim Alemi Ab Eyleyelim

Segah Dilde Sevda Sinede Dag I Firak

Huzzam Bi Behre Bir Asik Gibi Tetkike Ne Hacet

Suzidil Camlarda Dolasarak Yine Hulyalara Dalsak

Suzinak Ey Huner Ver Dil Ruba

Tahirbuselik Pek Bozulmus Meh Cemalin Gul Tenin

Ussak Bir Goruste Aklim Aldin

Evc Nazeninim Biselerden

Huseyni Sen Inleme Ta Inlemesin Gokte Melekler

Ussak Gozlerini Bir Gun Gorsem O Gun Kalbim Senlenir

Bestenigar Her Zaman Serde Hevayi Zulfi

Isfahan Ben Feda Etmek Dilerken Dosst Icin Hep Canimi

Huseyni Dun Yine Gunumuz Gecti Beraber

Tahirbuselik Geliyor Benim Edali Yarim

Suzinak Yine Tenha Elilme Girdi Hele Canarim

Zavil Kurban Olam Andamina Yar Senin

Huzzam Ranneder Ettin Dil I Viranimi

Ferahnak Gulsende Ne Hos Neseli Cem Meclisi Kurdun

Huzzam Cemali Sivekare Bak

Sehnaz Ey Gamli Daglarin Siyah Gulleri

Nihavend Nazli Guzel Bebecigim

Mahur Sendedir Husn I Cihan Zevk I Nihan

Kurdilihicazkar Bagri Yanmis Bir Garib Avareyim

Hicaz Sahilde Bu Seb Yar Ile Zevkini Surdum

Mahur Tig I Gamzenle Sacin Bendinde Sergerdanim

Kurdilihicazkar Koparan Sinemi Agyar Elidir

Kurdilihicazkar Kemendi Zulfe Bend Etti

Huzzam Sabrimi Gamzelerin Sihriyle Tarac Edeli

Nihavend Aksinmi Benim Gozyasim Avare Senincun

Dilkeshaveran Bir Teessur Gorunur

Tahirbuselik Sonbaharin Zevki Hostur

Huseyni Biktim Artik Elinden Senin

Suzidil Sen Boyle Nicin Sevdim

Mahur Vuslat Dileyip Vadine Ey Sevgili Kandim

Kurdilihicazkar Sivekarim Tahti Gahin Sinem Olsun Daima

Huseyni Ebedi Ask Olamaz

Ussak Umudim Bagina Nurlar Sacildi

Huzzam Bilmemki Sen Beni Ne Zaman Sad Edecekin

Hicaz Omrum Artar Sana Baktikca

Huzzam Buyini Senden Alir Her Bir Cicek

Ferahnak Candan Uruldum Sen Verdi Ale

Huzzam Haleli Gozlerin Hayale Dondu

Suzidil Oya Olsam O Ipekten Tulune

Ussak Ey Kus Neden Mahsun Durursun Oyle

Rast Bir Tesadufle Nasilsa Sevdi Gonlum Pek Seni

Sehnaz Soyle Nicin Benden Kactin

Nihavend Bir Gun Seni Opmustum Uyurken Yataginda

Ussak Hayli Demdir Neye Hircinligi

Ussak Bana Dogru Soyle Ahu Niganim

Acemasiran Tutuldum Turlu Derde

Hicaz Cok Zamanlar Ben Yasattim Serseri Vicdanimi

Muhayyerkurdi Bir Gun Unutur Zannediyor Aldaniyorsun

Ussak Dok Dok Yuzume Saclarini Gozyasi Bitsin

Huzzam Iltifat Etmezse Gam Mi Ruzigar

Kurdilihicazkar Her Gece Semada Ararim Seni

Kurdilihicazkar Ta Hasre Kadar Taze Kalir Nesve I Busem

Kurdilihicazkar Gozumde Sevdigim Nuru Emelsin

Huzzam Hep Yesile Dokmekte Iken Didelerim Kan

Acemkurdi Askim Gibi Sonmus Saniyorken

Bestenigar Mizrabi Birak Zulfunu Sinemde Gezindir

Bestenigar Ruhum Sana Ey Sevgili

Segah Ey Buse Ne Seyyale Eden Kalbimi Yaktin

Sehnaz Gonlum Seni Sevdi Diye

Huzzam Gormedim Alemde Vefa Hic Kimseden

Hicaz Gel Bir Daha Gul Ruyini

Sehnaz Bir Yaz Gecesi Camlica Da Yar Ile Kaldim

Nihavend Benim Yarim Siktir Siktir

Huseyni Durmadan Aylar Gecer Yillar Gecer

Bestenigar Soz Cihan Icre

Hicaz Yol Verin Ey Karli Daglar Asayim

Huzzam Yine Dusman Kurmus Hududa Pusu

Huzzam Gozum Leyl U Nehar Aglar Benim

Kurdilihicazkar Severim Ben Seni Pek Cok Severim

Mahur Seni Gonlum Severken Gel

Ussak Yandim O Senn Gul Gibi Ruhsarina Yandim

Nihavend Nereden Sevdim O Zalim Kadini

Ussak Cerh Elinden Kimse Yok Alemde

Sultaniyegah Gel Guzelim Biz Gezelim

Huseyni Hep Nagme Ucar Nese Dogar Handelerinde

Ussak Bahar Erdi Buyur Gulzare Sen De

Rast Muttefikler Hepiniz Bunu Boyle Biliniz

Kurdilihicazkar Gormedim Bir Daha Bir Benzerini

Sultaniyegah Al Sazini Sen Sevdicegim

Ferahnak Rusen Etse Bu Gece Sem I Ruhun Hanemizi

Muhayyer Benim Ey Dilberi Sevda Eserim

Karcigar Baglandi Siyah Zulfune Divane Mi Gonlum

Bayatiaraban Askin Beni Oldursede

Sultaniyegah Gozlerinin Hazin Bakisi Vardir

Acemasiran Zehrolsa Bile Nus Edelim Cam I Sarabin

Huzzam Askimin Tahtini Gonlume Kurdum

Huzzam Merhamet Eyleme Hic Sen De Bana Ey Nazli Yar

Saba Camlaraltinda Uzatti Destinazi

Segah Bensiz Ey Gul Gulsen I Alemde Mey

Kurdilihicazkar Kahbe Felek Yakti Bu Cismi Teni

Huzzam Bilirim Daha Sen Pek Kucuceksin

Hicaz Yillar Ne Cabuk Gecti O Gunler Arasindan

Huzzam Dil Hun Olurum Yad I Cemalinle Senin Ben

Hicaz Ruhum Emelim Kalbi Nizarim Zedelendi

Hicaz Agyar Ile Sen Gesti Guzar Eyle

Huseyni Bir Gun Olacak Ben Gibi Nacar Kalacaksin

Kurdilihicazkar Yuzum Sen Hatiram Sen

Rast Senin Askinla Nalanim

Huzzam Sakladim Soylemedim Derdimi

Yegah Yarin Sacini Cözdu Elim

Hicaz Kacsam Birakip Senden Uzak Yerlere Gitsem

Ussak Seni Gidi Capkin Seni

Acemasiran Senin Askin Ey Dilruba

Acemasiran Bir Haber Ver Ey Saba

Muhayyer Her Derdimi Bir Gizli Nigahimla Unuttum

Suzinak Cesm I Alem Gormedik Bir Nev Cihansin Sevdigim

Isfahan Sanma Temin Eyledin Cana Beni

Saba Boylu Poslu Hos Kiyafetli

Segah Hem Bezmi Sefa Yan Yana Kol Kola Gezerken

Suzidil Gul Olsam Sizsam Inbiklerimden

Karcigar Bir Hos Tekellum Eyler Ol Afet Citir Citir

Saba Insan Muteselli Oluyor Yoksa Ne Muskul

Kurdilihicazkar Andikca Senin Ismini Dil Sizladi Durdu

Hicazkar Hicran Ile Hastayim Ummid Ile Nalan

Huseyni Uzme Kendim Nafile Kanmam Soze

Kurdilihicazkar Seninle Ey Gul I Ahsen

Kurdilihicazkar Gozunun Misli Yok Alemde Senin

Acemkurdi Elverdi Tegaful Guzelim

Kurdilihicazkar Gun Kavustu Umid Gulu Soluyor

Huseyni Actikca Ruyin Sactikca Zulfun

Hicaz Gonlum Yine Bir Suh I Cefa Piseye Akti

Sehnaz Husnu Anin Pek Begendim Isvebaz

Acemasiran Bir Kimseye Acilmaz

Ussak Adadan Gitti Seninle Butun Ezvak I Safa

Maye Dolsun Dile Nurun Ac Nikabin

Saba Pay Malin Olmak Umidiyle Damanin Gibi

Nihavend Baktim Yuzunun Haline De Aline Kandim

Kurdilihicazkar Kalbimde Seni Bir Senedir Gizli Sevdim

Kurdilihicazkar Dun Gece Ummidi Vuslatla Melek

Muhayyer Ah Felek Aldin Benim Bir Tanemi

Suzidil Bir Sevab Et Bu Gece

Sultaniyegah Gel Su Teyyare Ile Haki Kederden Kacalim

Bestenigar Sahisin Sen Efendim Guzellerin

Hicaz Ismini Bilmezdim Fakat Tanirdim

Yegah Ser Beste Oldum Zulfu Nigare

Saba Gullerin Golgelerinde Uyuyan Bir Caya Ben

Huzzam Ruhumda Bu Seb Hicri Visalin Yaniyor

Acemasiran Ey Bag I Husnun Dilcu Nihali

Mahur Bazan O Melek Gelir Fakat Pek Seyrek Gelir

Huseyni Seveyim Sevdigini Ah Bilerek

Acemkurdi Iltifatin Kildi Ihya

Huzzam Sukunda Gecer Omrum Seyri Gibi Enharin

Muhayyer Sahane Bakislarla O Cesman I Latifin

Kurdilihicazkar Gule Konmus Bulbul Gibi Kalbim Neseli

Hicaz Iltifatin Beni Ihya Eyler

Isfahan Dehrin Elemi Bitmedi Billahi Usandim

Rast Izin Lutf Eyle Darilma Sakin

Ussak Vasili Senin Degil Mi Ah U Feryadim Benim

Dilkeshaveran Sen Bir Gul Idin Bulbulu Avarede

Kurdilihicazkar Gulmek Yakisir Husnune Soz Soyler Iken Sen

Ferahnak Kizmasan Sanki A Dilber Ne Olur

Mustear Bakiniz Su Kusa Ne Soyler Oter

Kurdilihicazkar Atesi I Askin Dile Etti Eser

Suzidil Birdenbire Nesen Niye Boyle Yine Kacti

Hicaz Gunden Gune Ruhum Daha Yorgun

Saba Yollarda Kalan Gozlerinin Nurunu Yordum

Ferahnak Nur I Ismetle Munevver Gozlerin

Huseyni Askina Dustugum Ilk Gunden Beri

Huseyni Beni Her Goruste Handeler Sacar

Kurdilihicazkar Kemend Et Sagari Destin Ile Doldur Atalim

Hicaz Firkatin Aldi Butun Nesve U Tabim Bu Gece

Huseyni Ictim Suyunu Su Coskun Derenin

Hicaz Boyle Mahsun Durma

Nisaburek Lal Oldu Tenim Kalmadi Valla Mecalim

Nihavend Ana Harb Ilan Oldu Gazilere Gun Dogdu

Ferahnak Dil Bulbul Olup

Huzzam Goz Ucuyla Bir Bakti Her Tarafi Kivrakti

Ussak Feryadimi Gordukce Benim Ey Gul I Rana

Muhayyer Nevbaharin En Guzel Leylinde Sendin Dinleyen

Ferahnak Fettan Gozunun Gamzesi Dillerde

Kurdilihicazkar Mey Alihi Sakilik Eder Hem Bizi Gozler

Dilkeshaveran O Capkin Busbutun Yaramaz Oldu

Huzzam Durmadan Aksin Eger Isterse Artik Gozyasim

Rast Gun Gelir De Canan Beni Ararsa

Kurdilihicazkar Bir Tatli Seda Cikmaktadir Bestelerinden

Hicaz Gul Gamzelerin Penbe Yuzun Nesesimiydi

Huseyni Daglari Astimda Indim Ovaya

Mustear Zevki Dilberle Gonul Dusme Gama

Hicazkar Kirsa Bin Tel Terk I Esaret Eylemem

Acemasiran Hos Gelirdi Cana Bez

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.