Esendere Kültür ve Sanat Derneği

Zekâi Dede (1825-1897)

28.06.2017
6.820
Zekâi Dede (1825-1897)

Klâsik Türk Mûsıkîsi’nin son büyük bestekârıdır. İstanbul Eyüb’de Cedîd Ali Paşa mahallesinde Cedîd Ali Paşa Mescidi’nin yanındaki evde doğdu. Bu mescidin imâmı babası idi ki sonradan Zekâi Dede ile oğlu Ahmed Irsoy da Kânûnî’nin vezîr-i âzamı Semiz Ali Paşa’nın bu mescidinde aynı görevi ifa etmişlerdir.Babası Hâfız Süleyman Efendi aynı zamanda hat hocası ve tanınmış bir hattattır. 1863’e doğru Zekâi Dede 38 yaşlarında iken ölmüştür. Zekâi Dede’nin annesi Ziynetî
Hanım ise 1859’da ölmüştür ve Hacı Hasan Efendi’nin kızıdır. Zekâi Dede ailenin tek çocuğudur. 1865’den evvel Fatma Hanım ile evlenmiştir.

Zekâi Dede, amcasının hoca, babasının hat hocası olduğu Lâ’lî-zâde Abdülbaki Efendi ilkokulunu bitirdi. Sonra babasından hat, amcasından Kur’ân öğrenmeye devam etti. Ağustos 1843’te 18 yaşını bitirdiği zaman hâfız oldu ve babasından da hat icâzet-nâmesi aldı. Sonra Eyüb iskelesi civarındaki yalısında oturan Balıklı Hoca Ali Efendi’ye devâm ederek medrese dersleri gördü. Aynı yıllarda gene Eyüb’te oturan Eyyubî Mehmed Bey’den mûsıkîye başladı. Sonra meşhur bestekâr ve hattat Kazasker Mustafa İzzet Efendi’ye devâm ederek sülüs ve nesih yazıları öğrendi. İzzet Efendi’ye bir yıl devâm etti ki bu sırada müzisyen olarak şöhreti yayılmaya başlamış ve iyi sesli bir okuyucu idi. Mehmed Bey’e bir yıl devâm ettikten sonra ilâhi ve şarkılar bestelemeye başladı. Mehmed Bey, bir yıl ders verdikten sonra Zekâi’yi , diğer talebesi Hamdi Efendi ile beraber, Dede Efendi’nin konağına götürerek büyük üstâda takdim etti. Dede’nin arzusu üzerine, haftada bir gün tek başına, bir gün de hocası Mehmed Bey ile beraber İsmail Dede’ye devam ederek meşke başladı. Dede’nin Zekâi Efendi’ye meşk ettiği ilk eser Zaharya’nın Segâh Beste’si, ikincisi kendi Hicaz Nakış Beste’si, üçüncüsü de gene kendisinin Nühüft Şarkısı’dır.

Hâfız Zekâi Efendi, Büyük Dede Efendi’ye, 1844 temmuzundan Mısır’a gittiği 1845 mayısına kadar 10 ay devâm etmiş ve takrîben 88 gün meşk etmiştir. . Dede’nin konağında-Dede’nin en değerli talebesi olan-Dellâl-zâde ile de tanışarak ondan da faydalanmıştır. Dede’den meşki sırasında Hâfız Zekâi Efendi 19-20 yaşlarındadır.

İsmail Dede, Zekâi Efendi’nin meşki bırakıp Mısır’a gitmesinden bir buçuk yıl sonra öldüğü için , Hamdi Efendi ile Zekâi Efendi, Büyük Dede’nin son talebesidirler. Gene Dede’nin talebesi ve Zekâi Efendi’nin Hocası olan Eyyubi Mehmed Bey ise Zekâi Efendi’den 21 yaş büyüktür ve 1850’de ölmüştür.

Zekâi Dede, zamanımıza gelen klâsik söz eserlerinin en büyük kısmının başlıca kaynağı olduğu için, bu münasebetleri ve halkayı net olarak bilmek lâzımdır. 1845 başlarında bir gün, Mehmed Bey, Sûz-i Dil’den bestelediği I. Ve II. Besteler’i Dede’ye takdim edince, İsmail Dede, bu faslın Ağır Semaî’sinin Zekâi Efendi, Yürük Semaî’sinin de Hamdi Efendi tarafından bestelenmesini istemiş, öyle yapılmıştır. Bu, Zekâi Dede’nin büyük formdaki ilk eseridir.

1845 ortalarında 20 yaşındaki Zekâi Dede, Prens Mustafa Fâzıl Paşa ile tanışır. Zekâi Efendi’nin delikanlı yaşında olgunluğunu çok beğenen Prens, ona sarayının mûsıkî muallimliğini teklif eder. Kâbul eden Hâfız Zekâi Efendi, prensin sarayında bir daire edinir, az sonra da onunla beraber Mısır’a gider. Nazarî olarak bildiği Arapçasını Mısır’da pratik olarak da ilerletir ve bu suretle Zekâi Efendi, Dede Efendi gibi Dellâl-zâde gibi , Mehmed Bey gibi üstadlardan mahrum olmuştur.

Mısır’da dinî ve dindışı mahalli mûsıkîyi incelemiş ve Arapça güfteli “Şugl” denen ilâhilerinin çoğunu Mısır’da bestelemiştir. Mustafa Fâzıl Paşa, 2 Aralık 1875’de , Sultan Abdülazîz Han’ın (1861-1876) son saltanat yılı içinde 46 yaşında ölmüştür. Paşa’nın ölümünde bestekârımız, 50. yaşındadır. Bu suretle çeyrek asıra yakın mutlu bir hayat yaşamıştır. Zekâi Efendi, Paşa’dan sonra 22 yıl yaşamış ve bu müddet içinde Mustafa Paşa’nın efsânevi cömertliğini ve lutuflarının her vesileyle minnetle anmıştır.

Zekâi Efendi, Mısır’da iken Şeyh Şihâb’dan meşk eder. Zekâi Efendi, 1868’de Mevlevi olur(43 yaşında). Bu suretle üstâdı Büyük Dede’nin yoluna genç bir yaşta girer. Yenikapı dergâhı şeyhi Osman Salâhaddin Dede’ye kapılandı ki, bu zât, Mustafa Fazıl Paşa’nın dostu ve V. Murad taraftarıdır. Pazartesi ve Perşembe günleri Dede’nin de Dergâhı olan-Yenikapı’ya devâm ederek mukâbele sırasında âyîn okudu. 1883’te Dârüşşafaka mûsıkî muallimi oldu ve ölümüne kadar 14 yıl Dârüşşafaka’ya devam ederek bir nesile Türk Mûsıkîsi sevgisi verdi.

1884 Aralığında Arif Dede’nin ölümüyle Eyüb Mevlevihanesi kudümzen başılığı boşaldı. Dergâhın şeyhi ney virtüozu Hüseyin Fahreddin Dede, Zekâi Efendi’nin talebesi idi. Hocasına, kudümzen başılığı teklif etti. Zekâi Efendi kabûl etti ve kendisine “Dede” unvanı verildi. Bu suretle Zekâi Efendi, 60 yaşında Zekâi Dede oldu. Kudümzenbaşılığı ölümüne kadar 13 yıl devâm ettirdi. 60 yaşına kadar “Hâfız Zekâi Efendi”, hayatının son 12 yılında ise “Zekâi Dede” olan bu ikinci şekilde tarihe geçen bestekârımız, büyük bir cemaatle Kâşgarî Dergâhı civarına gömülmüştür.

Zekâi Dede’nin ilk büyük formlu eseri Sûz-i Dil’den olduğu gibi, ilk âyin’i de bu makamdandır. Mustafa Fâzıl Paşa’nın isteği üzerine bestelenmiş, ona ithâf edilmiştir. 1870’de birkaç günde bestelenen bu âyin, Zekâi Dede o tarihte Mevlevi olmadığı için ancak 1891’de Bahariye Dergâhında ilk mukaabelesi resmen yapılmıştır. Oğlu Ahmed Irsoy, babasının 5 âyin, 100 kadar Kâr, Beste ve Semaî, 400 küsur İlâhi, Şugl, Şarkı ve Marş bestelediğini söylemiştir. 5 âyin ile 95 Kâr, Beste ve Semaî elimizde olmasına rağmen, küçük formla bestelediklerinin yalnız 163’ü günümüze gelebilmiştir. Zira bir çok ilâhi ve şarkısını Zekâi Dede, büyük eserleri gibi meşke değer bulmamış ve nota da bilmediği için unutulup gitmiştir.

Son 4 âyin’ini bir yıl içinde bestelemiştir. (1884 Aralığından 1885 Aralığına kadar). Bu Zekâi Efendi’nin Dede’liğinin ve kudümzenbaşılığının ilk yılıdır. O ateşle bir yılda 4 âyin bestelemiştir ki, ilk âyin’inden 15 yıl sonradır. 2 âyin olan Mâye’nin ilk mukaabelesi Yenikapı’da yapılmış, ertesi hafta Bahariye Dergâhı’nda tekrarlanmıştır. Bir çok bestesini güftesine bir göz attıktan sonra irticâlen bestelediği bilinmektedir. 80 fasıldan 2. 000 kadar parça Beste, Durak, İlâhi, bir çok şarkı ve 30 âyin-i şerif ezberinde idi. Mûsıkî öğretmekteki kudreti fevkalâde yüksekti. Hamparsum notasını hayatının son yıllarında talebesi Dr. Suphi Ezgi’den öğrenmiştir ki, Suphi Bey’e öğreten de arkadaşı Raûf Yektâ’dır. Suphi Ezgi, son 8 yılında (1889-1897) kendisinden meşk etmiştir. Biraz ney de üfleyen Zekâi Dede faziletli, nazik, kanaatkâr, terbiyeli bir insandı.

Hayatının sonlarında batı notası da öğrenmekle beraber, gerek bu notayı, gerek Hamparsum’u hiç kullanmamıştır. XVI. asırdan sonra yavaş yavaş unutulan Türk Mûsıkîsi bilgisini yeniden ve modern anlayışla kurmakta safha safha çalışan şeyh Hüseyin Fahreddin Dede, Ahmed Avni Konuk, bilhassa Raûf Yektâ Bey’le Dr. Suphi Ezgi, Zekâi Dede’nin talebesidirler. Klâsik Repertuarı zamanımıza aktarmakta da en büyük hisse onundur. Bu bakımlardan da Zekâi Dede’nin Türk Mûsıkîsi tarihinde ehemmiyeti vardır.

177 parça dindışı eserinin notası, 3 cild halinde oğlu Ahmed Irsoy ile talebesi Dr. Suphi Ezgi tarafından İstanbul Konservatuarı yayınları arasında basılmıştır. 5 Mevlevi âyini ile bazı dinî parçaları da gene bu iki zât ile Raûf Yektâ ile Ali Rıfat Çağatay tarafından yayınlanmıştır.

Bayatî-Bûselik terkîbini , ilk defa bestekârımız kullanmıştır. Kürdî ve Bûselik’le biten mürekkep makamları da seven Zekâi Dede’nin bazı parçaları tamamen didaktik mahiyettedir. Buna rağmen Klâsik Türk Mûsıkîsi’nin rûhunu çok iyi kavramış, duymuş ve duyurmuştur.
Hatta Klâsik ekolün son büyük bestekârı olarak kabûl edilebilir.

Eserleri içinde Hisâr-Bûselik, Şehnâz-Bûselik, Hicazkâr fasılları, Ferahnâk Beste ve Semaî, Acem-Aşîrân Beste, Sûz-i Dil Semaî, Mevlevî Ayinleri’ni sayabiliriz.

Dr.M.Nazmi Özalp-Türk Musikisi Tarihi kitabından alınmıştır.

Hisarbuselik Zahmi Sinem Hanceri Zerkari Bilmezki

Saba Ilahi Soyle Selamim Ey Saba

Saba Gus Itdi Nayi Naleler Agaze Basladi

Ussak Ilahi A Sultanim Sen Var Iken

Nikriz Ilahi Mestane I Askim Ben Ayamadim

Suzidil Ilahi Yuce Sutanim Derde Dermanim

Gerdaniye Itse Gerdaniyeden Yar Agaz

Mahurbuselik Mestu Harab Mirevem Ez Meyi Aski Zulula Vay

Huzzam Acildi Verdi Nev Bahar Bulbuller Itsun Defi Gam

Ussak Ilahi Kuldan Sana Layik Nola

Saba Kar I Natik

Ussak Ilahi El Meded Pirm Efendim

Suzinak Ayin I Serifi

Acemasiran Ilahi Ya Ilahi Baslayalim

Muhayyerkurdi Dil Suz Ider Ol Afet I Tab I Nazamidir

Neva Ilahi Sirri Tevhidin

Hicazkar Bir Kerre Iltifatin Ile Hurrem Olmadik

Ussak Ilahi Allah Emri Tutalim

Acemkurdi Kim Mestanei Seher Yar Ile Gulsende Yatir

Neva Ilahi Rabbun Allahullezi La Ma Bude

Dilkeshaveran Ben Yine Bir Dilberi Ranaye Oldum Mubtela

Mahurbuselik Miresed Ey Can Badi Behari

Maye Ayin I Serif

Hisarbuselik Hamiyetle Gonuller Doldu Sevdayi Sehadetten

Gerdaniye Benzetirlerse Hilali Nola Alem Kasina

Acem Sebihuke Bedrul Leyli Ya Seydi

Ferahnak Soyletme Beni Canim Efendim Kederim Var

Hicaz Sadatiyen Naksiyye Keratuhum Meliyye

Muhayyer Ilahi Suride Vu Seyda Kilan

Sazkar Ne Had Fe Ecebtuha Meta Nevhuke

Ussak Ey Hudadan Lutfu Ihsan Iste

Rast Innilte Ya Rihas Saba

Hicaz Gonlumu Viran Eden A Daayi Dilsad Eyleme

Acem Bir Seh Ki Tac Daran Olmakta Hak I Rahi

Acemasiran Ilahi Bin Cefa Gorsem Ey Sanem

Hicazkar Nihal Ki Serv I Revan Olur Giderek

Saba Ya Allah Ya Rahman Ya Alim Ya Allah

Huzzam Ah Eyle Gonul Vuslati Canan Ise Maksud

Tahir Ask Elinden Asika Cam Ile Sabha Soyletir

Tahir Dil Dusdu Yine Sevkiler Bir Dilberi Naze

Hicaz Asufte Diliz Dami Hava Meslemizdir

Besteisfahan Ilahi

Ferahnak Ilahi Ol Kadar Mukbub I Hudasin

Muhayyerkurdi Vadeyleyecek Vaslini Dunya Benim Oldu

Evc Tesbih Ilahisi

Nevakurdi Yare Didim Tab I Mulden Gul Gul Olmussun Yine

Suzidil Dil Hasreti Vaslin Ile Nalan Gel Efendim

Rast Durmaz Isler Ta Cigerden Hancerinin Yaresi

Nevabuselik Ey Goncei Zibayi Gulistani Taravet

Hicazkar Hicr I Lebinde Bir Dil Ki Oldu Nahos

Isfahan Ayin I Serifi

Nikriz Ilahi Ben Harabat Ehliyim Yoktur Kararim Ta Ebed

Dilkeshaveran Dustukce Sefa Eyleyelim

Hisarbuselik Cekup Simsiri Satvet Eyledin

Muhayyerkurdi Hayli Dem Hicrinle Suzanken Gonul Sevdiğim

Saba Bir Lahza Nihan Olsa

Rast Iilahi Ey Asik I Sadiklar

Ussak Peymani Dilberane Inanmam Kefil Ile

Karcigar Amade Olur Zevki Ceme Zumrei Rindan

Tahir Dirig Itmez Meyi Cevri Sunar

Tahir Gordukce Tehi Sagar I Cesmim Dola Dustu

Hicaz Serib Tu Bi Kes I Uns I Mintin Bi Hamreti

Hicaz Zulfunkj Benim Sumbulu Bagi Hevesimdir

Tebriz Akbelel Bedru Aleyna Vahtefet

Acem Etmezem Ikrar Aski Saklarim Canim Gibi

Nevakurdi Hey Hey Diye Hanendeler Ettikce Terane

Muhayyer Ilahi Durmaz Yanar Vucudum Illallah

Muhayyerbuselik Ilahi Mucrimleriz Asileriz

Hicaz Cenabi Pakine Layik Amel Yok

Ferahnak Dil Tesnedir Mahitaba

Nevakurdi Gul Yuzun Gulsende Cana Gosteririken Gul Gule

Mahur Ben Neler Cekmekteyim

Mahurbuselik Asik Oldum Ben Yine Bir Afeti Meh Peykere

Saba Ilahi A Sultanim Sen Var Iken Ben Kime Yalvarayim

Neva Baglandi Dil Bir Ney I Nihale

Ferahnak Sensiz Asika Isret Reva Midir

Ussak Ilahi Sehin Sah I Cihanban I Risalet

Bayatibuselik Lalin Goren Ey Hurlika Kevseri Neyler

Huzzam Derdim Izhar Edemem Bezmi Serab Olmayıcak

Hicaz Ilahi Suride Vu Seyda Kilan

Dilkeshaveran Sayesinde Simdi Olduk Sadu Hurrem Sertesek

Nevabuselik Ne Gami Cevre Ne Lutfi Kah Kahe Kailiz

Rast Ilahi Mualla Gavs I Subhani

Ussak Gelin Diyelim Sevk Ile

Dilkeshaveran Sukufezar I Izarin Gulun Naziresidir

Nevabuselik Benefse Hatti Dildarin Serinde Kakuli Anber

Rast Ilahi Tevbe Edelim Zenbimize

Ussak Severim Gerci Seni

Huseyniasiran Rengi Al I Ruhundan Almis Gul

Nihavendikebir Hicr I Gul Rudan Midir Ahin Senin

Suzinak Ey Vatan Evladi

Suzinak Serde Havayi Kakul

Tebriz Ya Men Latifu Lem Yezel

Mustear Kar

Hicaz Ben Bir Turkum Dinim Cinsim Uludur

Gerdaniye Ilahi Durman Yanalim Atesi Aska

Dilkeshaveran Nice Doyunca Gorem Sen Gibi Nazik Bedeni

Suzinak Neyledi Gor Bana O Mahimehi

Acem Ilahi

Ussak Ilahi Biz Hatmi Hace Ederiz

Suzinak Insilemin Badit Dalaleti

Muhayyer Ilahi Tasti Rahmet Deryasi

Huseyniasiran Baktikca Husnu Anina Hayran Olur Asiklarin

Ussak Senin Vasfin Lebi Takrire

Mustear Ilahi Her Sahib I Tac U Kulah

Ferahnak Ilahi Benim Maksudum Alemde Degildir

Evc Ruhlerin Kıldık Temesa

Mahurbuselik Kuhl I Isve Hakipay I Cesm I Fettanin Senin

Kucek Ilahi Biz Hatmi Hace Ederiz

Acem Ney Gibi Inlersin Ey Dil Muptelalik Var Gibi

Suzinak Vakf I Askin Etmisken Butun Can U Teni

Hisarbuselik Yar Alub Destine Peymane Gelir Mi Bilmem

Hicazkar Ilahi Soyle Sakla Sirri Aski Tende Canin

Ussak Ilahi Ibadetten Huzur Almazsa Insan

Muhayyerkurdi Arz I Niyazimiz Sana Gerci Cemiledir

Hicaz Geh Bahru Gehi Hubabi Askam

Hicaz Ve Fi Kemetil Li Esya Fi Kulli Ummeti

Huseyniasiran Bihus Olurum Naz Ile Reftari Gorunce

Huzzam Ilahi Zat I Mirat I Hudasin Ya Muhammed

Muhayyer Hengami Sefadir Yine Nusi Mey Eyle

Sipihr Cikmada Ahim Sipihre

Isfahan Ilahi Sakin Dunyaya Aldanma

Hisarbuselik Gonlum Hevesi Zulfu Siyekare Dusurdum

Huzzam Dil Verdigin Ol Cesm I Siyah Meste Isittim

Rast Ilahi Bag I Maarif Icreyiz Ill Allah Hu

Huzzam Ilahi Ilahel Aleminsin Rabbi Ala

Suzinak Biya An Meyki Hal Avered Hey

Hicaz Sah I Iklim Risalet Hem Muazzam Padisah

Acemasiran Ilahi Varmdir Alemde Hic

Sevkutarab Ilahi Bir Muazzam Padisahsin

Suzinak Gozumden Gitmiyor Asla Hayalin

Rast Ilahi Mail Olma Dunyaya

Suzinak Kar I Sevki Dilebet

Gerdaniye Mubtelayim Bir Periye

Huzzam Var Iken Sende Bu Ayine Gibi Sinei Saf

Mustear Aglarim Agladigim Yere Numayan Olmaz

Sabazemzeme Ayin I Serif

Hicazkar Gulsende Hezar Nagme I Dem Soz Ile Mahzuz

Bayatibuselik Seb I Asikan I Bi Dil Ci Seb I Diraz Based

Acem Ey Bulbul I Suride Gulistanina Girme

Rast Es Subhu Beda Min

Sehnazbuselik Bir Nev Civandir

Acemkurdi Biri Nazenine Asiki Zar Olmak Isterim

Bayatibuselik Hey Bazi Siri Ba Seker Amihtend

Gerdaniye Ol Mujdeler Ki Fitneye Siphi Cane Saf Vay

Ussak Ben Ben Degilem Ben Dedigim Sensin Heb

Suzinak Demadem Eyleriz Tahsili Ilme Sevkile Gayret

Sehnazbuselik Gonul Adabi Bezmi Isreti Fagfurdan Gormus

Karcigar Feryad Ederim Zulf U Siyahkarin Elinden

Huseyniasiran Cemalin Sem Ine Pervane Gonlum

Suzidilara Ilahi Barekallah Du Cihanin Serveri

Sehnazbuselik Kul Oldum Bir Cefakare

Huseyniasiran Sarab Ic Kizarsin Ruhun Gulleri

Rast Muhammedun Esreful Arabi

Mahur Ilahi Allah Emrin Tutalim

Rast Ilahi Yaresulalllah Sefahat Et Allah

Karcigar Dil Haste I Mahabbet Ducar I Hicr I Canan

Acemasiran Ilalhi A Sultanim Sen Var Iken

Hicazkar Bub I Lal I Dilberi Her Dem Ki Efkar Eyledim

Acemkurdi Asik Gami Dilrubasiz Olmaz

Ussak Ilahi Hak şerleri Hayr Eyler

Ussak Kim Olur Zor Ile Maksudine Rehyabi Zafer

Acem Ilahi Yine Askin Sirri Dustu Serime

Rast Ilahi Durmaz Yanar Vucudum

Hicaz Heme Nimu Mesti Kestem Kadehi

Sehnazbuselik Feryad Kim Feryadimi Gus Etmez Ol Simin Beden

Sipihr Vardim Yanasip Fulk I Sarab Ile Suyunca

Ferahnak Ilahi Derdi Hakka Talib

Hicazkar Bulbul Gibi Pur Oldu Cihan Nagmelerimden

Acemasiran Ilahi Kerim Allah Rahim Allah

Muhayyerkurdi Aguse Cekerdim Seni Pirahenin Olsam

Karcigar Gam Degil Bana Cefa Ise Eger Mutadin

Dilkeshaveran Nigahin Dilrubadir Canfezadir

Nevakurdi Acildi Sahn I Gulsen Ceng U Caganelerde

Acemkurdi Dilidar Isitip Velvele I Efganim

Hisarbuselik Yar Olmayicak Cam I Safayi Cekemez Dil

Gulizar İlahi Insafi Koma Elden

Muhayyersunbule Bir Isaret Eylese Ebru

Mahur Ilahi Durmaz Yanar Vucudum

Acemasiran Lutfeyleyip Birz Kez Nazar Eylerse Sultanimiz

Bayati Ol Gulun Gulzar I Husnu Bad I Mihnet Bulmasin

Gerdaniye Yeni Sehir Yine Aldik Seni Biz

Rast Culelerle Kuhsarda Caglardi Kuhken

Acem Teyakkuzu Teyakkuzu Ya Neyamu

Suzinak Ilahi Salike Olmaz Ayan

Huzzam Ilahi Ne Bahtli Ol Kisiye Ki Okuduğu Kuran Ola

Bayatibuselik Rahat Bulamam Ney Gibi Zar Eylemeyince

Hicaz Beda Hilalen Ala Gazalen

Nevabuselik Ne Gecdi Bir Sozum Ol Mesti Naze

Ussak Sefiul Halk I Fil Mahser

Hisarbuselik Ilahi Ya Ilahi Sana Geldik

Sehnazbuselik Naz Etse Nola Cihane Ol Gul

Isfahan Sanma Acip Sinemi Serh Edecek Yare Yok

Sipihr Halat I Dili Benzetemem

Huseyni Andelib I Bag I Hicran Olmusam Ya Rabbena

Suzidil Ayni I Serif

Rast Elhamdulillillezi Sultanuhu Ladul Ezel

Hisarbuselik Vuslata Nail De Etse Ger Felek

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.